Wat ik me afvraag: kun je een ambitie hebben voor iemand anders? Anders gezegd: kun je willen dat iemand anders iets moet willen? Ik wilde heel erg dat mijn puberzoon een redelijk dag- en nachtritme zou willen (en ik wist ook hoe hij dat moest doen, gewoon heel simpel: opstaan).  Ik wil ook heel graag dat mijn vriendin wil afvallen,  mijn collega zorgvuldig wil zijn, mijn coachee wil wat binnen haar bereik valt.

En ik zie in organisaties dat mensen (vaak leidinggevenden) heel hard proberen anderen zover te krijgen dat ze willen (of in ieder geval dóen) wat zij (deze leidinggevenden) zien wat goed is om te willen en te doen. En organisatie-adviseurs en coaches lijken extra gevoelig te zijn voor de valkuil van dat ‘beter weten’. Ik weet dat omdat ik er zelf ook zo eentje ben (laat ik zeggen dat het fijn is te weten waar je valkuil zit 😉).

Ik vraag het me dus eigenlijk helemaal niet af: nee!  Je kunt geen ambitie hebben voor iemand anders (hele vader-zoon-relaties zijn hiermee naar de knoppen geholpen. Moeder-dochter-relaties overigens ook). Je kunt wél de ambitie hebben de ander te helpen te weten wij hij wil en te doen wat daarbij past.

Laten we het dus vooral houden bij de eigen ambitie, die is ingewikkeld genoeg. Hoewel… niet altijd voor iedereen, er zijn er die de gave van het ‘zien’ hebben: op een afdeling met zwaar meervoudig gehandicapte bewoners is de ambitie om niet te mikken op wat mensen niet kunnen maar op wat ze wél kunnen en op handelen met respect en eigenwaarde  (ja, duhuh, logisch). Op die afdeling poetste de begeleiding al sinds jaar en dag de tanden van de bewoners nadat die eerst zelf gepoetst hadden. Napoetsen dus.  Tot een medewerker zich hardop afvroeg of dit handelen nu niet haaks staat op de eigen ambitie (van de begeleiding, zoals hiervoor beschreven) want wat communiceren we hier eigenlijk mee..… Dus nu poetst de begeleiding éérst de tanden van de bewoners, en de bewoners poetsen ná.

Ik denk dat dát het werk van adviseurs is, en ieder geval is dat mijn ambitie: helpen de ander zijn of haar ambitie te bereiken en opmerkzaam te zijn op hoe zijn of haar handelen daar soms mee in tegenstrijd kan zijn, en te onderzoeken hoe dat handelen juist in overeenstemming met die eigen ambitie te brengen.

En, is mijn ambitie, slim te zijn in het vinden van varianten van napoetsen, en voorál en áltijd goed in de gaten te houden wie hier de napoetser moet zijn…

(en als iemand mij kan helpen om mijn ambitie van regelmatig effectieve buikspieroefeningen dusdanig te willen dat ik het ook werkelijk ga dóen: ik houd mij aanbevolen).

Anneke van Til
Partner AVOP